Page 32 - วารสารสายตรงศาสนา ปีที่ ๒๐ ฉบับที่ ๖ (สิงหาคม - กันยายน ๒๕๖๖)

บุญบั้งไฟ : สูเสนทางศรัทธาตามรอยพญานาคลุมแมน้ำโขง

เรียบเรียงโดย นางสาวกัญญา แกวคำฟุน
นักทรัพยากรบุคคลชำนาญการพิเศษ สำนักงานเลขานุการกรม

เทศกาลบุญบั้งไฟ บางคนก็เรียก “บุญบองไฟ” บางทีก็เรียก “บุญเดือนหก” โดยบุญบั้งไฟในชวงเดือนพฤษภาคม

ถึงเดือนมิถุนายนของทุกป ซึ่งเปนชวงฤดูฝน เปนประเพณีที่เกี่ยวของกับวัฒนธรรมวิถีชีวิตของคนไทยไดผูกพันกลมกลืนกับ
ความเชื่อและหลักปฏิบัติในพระพุทธศาสนา

บันทึกเกี่ยวกับบุญบั้งไฟ ในประเทศไทย กลาววา

บั้งไฟ เปนจรวดโบราณสมัยกอนประวัติศาสตรซึ่งเปน
ภูมิปญญาเทคโนโลยีล้ำยุคของชาวเผาไท ที่คิดคนขึ้นมาไม
ต่ำกวา ๕,๐๐๐ ป กอนที่จะแยกยายมาเปนเผาตาง ๆ จุดมุงหมาย

ในการทำบั้งไฟนั้น เพื่อใชในประเพณีขอฝน ซึ่งปรากฎ
จากหลักฐานการจุดบั้งไฟ เพื่อใชในประเพณีขอฝนของ

ชนเผาไท มีหลักฐานปรากฏการจุดบั้งไฟในเผาลื้อ ไท-ยวน
ไทพวน ไทอีสาน ไทดำ ไทแดง ไทครั่ง และอื่น ๆ ในมณฑล
ยูนนาน กอนที่จะอพยพมาอยูในประเทศไทย

ประวัติของบุญบั้งไฟในมิติของพระพุทธศาสนา
การทำบุญบั้งไฟถือวาเปนการฉลองและบูชาในวันวิสาขบูชา

กลางเดือนหก มีการทำดอกไมไฟในแบบตาง ๆ ทั้งไฟ น้ำมัน
ไฟ ธูปเทียน และดินประสิวในงานนี้มีการรักษาศีล การใหทาน
การบวชนาค และนิมนตพระเทศนอานิสงส สำหรับประวัติ

ของบุญบั้งไฟในมิติของศาสนาพราหมณ การบูชาเทพเจา
ดวยไฟ ถือวาเปนการบูชาเทพเจาเบื้องบนสวรรค

ดังนั้น การจุดบั้งไฟเปนการละเลนอีกอยางหนึ่งและเปน
การบูชาเทพเจา เพื่อใหพระองคบันดาลในสิ่งที่ตนตองการ
https://roiet.m-culture.go.th/th/db_75_roiet_8/136459#gallery-3

ในเทศกาลบุญบั้งไฟ หากหมูบานจะทําบุญนี้ พวกชาวบานพรอมดวยคณะสงฆก็ปรึกษาใหตกลงกันกอนวาจะประกอบ

พิธีในเดือนไหน เมื่อสรุปชัดเจนแลวจึงมีฎีกาบอกบุญไปยังหมูบานที่ใกลเคียงเพื่อมาทําบุญรวมกัน “บั้งไฟ” นั้นทําดวยไมไผ
ทําดวยลําตาลหรือไมอื่น ๆ แลวแตสะดวกในทองถิ่นตามขนาดเรียกวา “บั้งไฟแสน” “บั้งไฟหมื่น” และ “บั้งไฟยอย”
บางแหงไดพัฒนาเปนบั้งไฟที่มีขนาดใหญขึ่นเปน “บั้งไฟลาน” บั้งไฟจะมีการประดับประดาตกแตงดวยกระดาษสีตาง ๆ ปดสลับ

เพื่อความสวยงามที่เรียกกันวา การเอบั้งไฟ รวมถึงนางรำในขบวนฟอนที่หนาตาสวยงาม รำสวยโดดเดนหรือรำในแถวหนาของ

๓๒ วารสารสายตรงศาสนา