Page 68 - ธรรมะจากธรรมาสน์ เล่ม ๓
P. 68
ธรรมะจากธรรมาสน เลม ๓
เพราะการท�าความดีนั้นอาจจะท�าให้โดดเด่นเกินหน้าเกินตาคนอื่นเขา ดังที่หลวงวิจิตรวาทการ
ประพันธ์ไว้ว่า
“อันที่จริงคนเขาอยากให้เราได้ดี แต่ถ้าเด่นขึ้นทุกทีเขาหมั่นไส้
จงท�าดีแต่อย่าเด่นจะเปนภัย ไม่มีใครเขาอยากเห็นเราเด่นเกิน”
การท�าความดีบางครั้งไม่สามารถหลีกเลี่ยงความเด่นได้ เพราะต้องกล้าท�าในสิ่งที่
คนอื่นไม่เคยหรือไม่กล้าท�า ดังนั้นในการท�าความดี จึงต้องกล้าเผชิญกับอุปสรรคปัญหาต่าง ๆ
ต้องมีความเสียสละสู้อุปสรรค เสียสละสุขส่วนตัว เพื่อประโยชน์สุขที่ไพบูลย์กว่า
สมดังพระบาลี ที่ได้ยกขึ้นไว้ ณ เบื้องต้นนั้นว่า “มตฺตาสุขปริจฺจาคา” เป็นต้น ซึ่งแปลความว่า
“ถ้าเห็นแก่ประโยชน์สุขที่ยิ่งใหญ่กว่าเพราะสละสุขเล็กน้อย นักปราชญ์ควรสละสุขเล็กน้อย
เพื่อเห็นแก่ความสุขที่ยิ่งใหญ่กล่าวในทางธรรม” สุขที่ยิ่งใหญ่กว่าได้แก่ “พระนิพพาน คือ
การดับกิเลสอย่างสิ้นเชิง” หากเราต้องการความสุข คือ พระนิพพานก็ต้องสละความสุขที่เกิด
ขึ้นในชีวิตประจ�าวันซึ่งเป็นความสุขเล็กน้อยเสีย ดังเช่นเจ้าชายสิทธัตถะได้เสียสละความสุข
ในราชสมบัติ เสด็จออกผนวชเพื่อแสวงหาความสุขที่ยิ่งใหญ่กว่า นั่นคือ ความเป็นพระพุทธเจ้า
และหากเจ้าชายสิทธัตถะจะทรงเห็นแก่พระองค์ไม่ยอมสละความสุขในการครองราชสมบัติ
เชื่อแน่ว่า เราท่านทั้งหลาย คงจะไม่ได้พบแสงสว่างจากพระธรรมค�าสอนอย่างเช่นทุกวันนี้
อย่างแน่นอน นี่แหละ คือ ผลแห่งการเสียสละความสุขเล็กน้อยของพระองค์ หากจะกล่าว
ในทางโลกความสุขของคนส่วนรวมส�าคัญกว่าความสุขส่วนตัว เนื่องจากคนเรา จะอยู่
ตามล�าพังตัวคนเดียวไม่ได้ จ�าต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน เริ่มตั้งแต่เกิดจนกระทั่งตาย
แต่การที่จะพึ่งพาอาศัยกันได้ ก็เพราะอีกฝายหนึ่งยอมเสียสละให้ เช่น ลูก ๆ ที่เจริญเติบโตมาได้
ก็เพราะการเสียสละของพ่อแม่ ลูกศิษย์ที่ประสบความส�าเร็จได้ก็เพราะความเสียสละ
ของครูบาอาจารย์ ประเทศชาติที่มั่นคงยั่งยืนมาถึงทุกวันนี้ได้ ก็เพราะการเสียสละเลือดเนื้อ
แรงกายแรงใจของบรรพบุรุษร่วมกันสร้างมา คนที่เห็นแก่ประโยชน์ของคนอื่นมากกว่า
ความสุขส่วนตัว สามารถทนต่อความล�าบากเพื่อสร้างสรรค์คุณงามความดีให้เกิดขึ้นได้
ในเรื่องนี้ ขอกล่าวถึงท่านมหาตมคานธี ซึ่งเสียสละประโยชน์ส่วนตัวเพื่อประโยชน์สุข
ของประเทศอินเดีย ท่านมหาตมคานธี เป็นลูกเศรษฐีเกิดในตระกูลมีทรัพย์สินเงินทองมากมาย
จบการศึกษานิติศาสตร์จากประเทศอังกฤษแล้วเดินทางกลับมาประเทศอินเดีย ตอนนั้น
อยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษ ท�าให้เกิดความรู้สึกว่า ในขณะที่คนทั้งประเทศ
62
