Page 19 - [E-Book] วันศาสนูปถัมภ์ พ.ศ. ๒๕๖๐

พระพุทธศาสนา

วันลอยกระทง

วันลอยกระทงเป็นประเพณีของไทยที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาแต่โบราณ
ตรงกับวันเพ็ญเดือน ๑๒ เพราะพระจันทร์เต็มดวง ท�าให้แม่น�้าใสสะอาด แสงจันทร์

ส่องเวลากลางคืน เป็นบรรยากาศที่สวยงาม การลอยกระทงในเมืองไทย มีมาตั้งแต่
ครั้งสุโขทัย เรียกว่า การลอยพระประทีป หรือลอยโคม เป็นงานนักขัตฤกษ์รื่นเริง

ของประชาชนทั่วไป ต่อมานางนพมาศหรือท้าวศรีจุฬาลักษณ์ สนมเอกของพระร่วง
ได้คิดประดิษฐ์ดัดแปลงเป็นรูปกระทงดอกบัวแทนการลอยโคม การลอยกระทง
หรือลอยโคมในสมัยนางนพมาศ กระท�าเพื่อเป็นการสักการะรอยพระพุทธบาท

ที่แม่น�้านัมมทานที ซึ่งเป็นแม่น�้าสายหนึ่งอยู่ในแคว้นทักขิณาบถของประเทศอินเดีย
ปัจจุบันเรียกว่า แม่น�้าเนรพุททา

คติที่มาเกี่ยวกับวันลอยกระทงมีอยู่หลายต�านาน ดังนี้
๑. การลอยกระทง เพื่อขอขมาแก่พระแม่คงคา
๒. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระผู้เป็นเจ้าตามคติพราหมณ์ คือบูชา

พระนารายณ์ซึ่งบรรทมสินธุ์อยู่ในมหาสมุทร
๓. การลอยกระทง เพื่อต้อนรับพระพุทธเจ้า ในวันเสด็จกลับจากเทวโลก

เมื่อครั้งเสด็จไปจ�าพรรษาอยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพื่อทรงเทศนาอภิธรรมโปรด
พระพุทธมารดา

๔. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้า ที่หาดทราย
ริมแม่น�้านัมมทานที เมื่อคราวเสด็จไปแสดงธรรมโปรดในนาคพิภพ

๕. การลอยกระทง เพื่อบูชาพระจุฬามณีบนสวรรค์ ซึ่งเป็นที่บรรจุ
พระเกศาของพระพุทธเจ้า
12
วันศาสนูปถัมภ พ.ศ. ๒๕๖๐