Page 17 - [E-Book] วันศาสนูปถัมภ์ พ.ศ. ๒๕๖๐

พระพุทธศาสนา

วันสงกรานต

วันสงกรานต์ เป็นวันฉลองการขึ้นปีใหม่ของไทย ซึ่งโดยทั่วไปจัดขึ้น

ระหว่างวันที่ ๑๓-๑๕ เมษายน เดือน ๕ ตามจันทรคติซึ่งทั้ง ๓ วันจะมีชื่อเรียกเฉพาะ
คือวันที่ ๑๓ เมษายน เรียกว่า มหาสงกรานต์ (วันผู้สูงอายุ) วันที่ ๑๔ เมษายน

เรียกว่า วันเนา (วันครอบครัว) วันที่ ๑๕ เมษายน เรียกว่า วันเถลิงศก
เสฐียรโกเศศอธิบายว่า ค�าว่า “สงกรานต์” มาจากภาษาสันสกฤต

แปลว่า การเคลื่อนที่ หรือการเคลื่อนย้าย หมายถึงการเคลื่อนย้ายของพระอาทิตย์
จากราศีหนึ่งสู่อีกราศีหนึ่ง ตามความหมายในภาษาสันสกฤต สงกรานต์จึงเกิดขึ้น

ทุกเดือน ส่วนระยะเวลาที่คนไทยเรียกว่า “สงกรานต์” นั้น เป็นช่วงที่พระอาทิตย์
เคลื่อนย้ายจากราศีมีนเข้าสู่ราศีเมษ นับว่าเป็นมหาสงกรานต์ เพราะเป็นวัน
และเวลาตั้งต้นปีใหม่ตามสุริยคติซึ่งถือปฏิบัติในอินเดีย อินเดียซึ่งนับถือศาสนาฮินดู

มีประเพณีฉลองปีใหม่ที่เรียกว่าทิวาลี (Diwali) ในฤดูใบไม้ผลิเป็นเวลานานมาแล้ว
ในสมัยโบราณไทยนับเดือนตามจันทรคติและฉลองการขึ้นปีใหม่ในเดือนอ้าย

ซึ่งตรงกับเดือนธันวาคม ประเพณีสงกรานต์จึงน่าจะเป็นประเพณีฉลองการขึ้นปีใหม่
ที่รับมาจากอินเดีย เนื่องจากเดือนเมษายนเป็นเวลาที่คนไทยว่างจากการท�านา

จึงเป็นการเหมาะสมส�าหรับคนไทยที่จะฉลองปีใหม่ในช่วงเวลานั้นด้วย
ในการฉลองการขึ้นปีใหม่อินเดียมีงานเรียกว่าโหลี (Holi) และมีต�านานเล่าถึง

งานโหลีนี้หลายส�านวนอธิบายความเป็นมาของการเล่นสาดน�้าสี ในงานฉลองโหลีนี้
คนอินเดีย มีการเล่นสาดแปงและน�้าสีใส่กัน คนไทยซึ่งนับถือพระพุทธศาสนา

10
วันศาสนูปถัมภ พ.ศ. ๒๕๖๐