Page 56 - รายงานผลการประชุมเชิงปฏิบัติการ ผู้บริหารศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ๑๘ ภาคคณะสงฆ์ ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๓
P. 56
ภูมิที่ ๑ ภูมิธรรม ให้เด็กมีภูมิธรรม ก็ถือว่าให้เด็กเป็นผู้มีความดีนั้นเอง จัดให้เด็กมีความดี
ก็คือให้รู้ธรรมะ ให้รู้หลักธรรมคำสอนในทางศาสนา หรือให้เด็กมีศีลธรรมตั้งแต่เยาว์วัย เด็กที่มีศีลธรรม
จะต้องมีสัมมาคารวะต่อผู้ใหญ่ และจะต้องกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ ต่อบุพการี ต่อพ่อ แม่ ครูอาจารย์
เขาจะต้องไม่เห็นแก่ตัวตั้งแต่เด็ก จะไม่รังแกสิ่งต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นเพื่อน ไม่ว่าจะเป็นสรรพสัตว์อื่น ๆ
ไม่รังแกแม้กระทั่งต้นไม้ ดอกไม้ ใบไม้ข้างทางจะไม่เด็ด เขาจะไม่ทิ้งขยะ เขาจะไม่ทำน้ำเน่าเสีย
เด็กผู้ชายก็จะไม่ฉี่ลงคลอง ลงหนอง เรื่องนี้สำคัญ ผมคิดว่าให้ภูมิธรรมเหล่านี้ ซึ่งทั้งหมดมีอยู่ในหลักธรรม
ทางพระพุทธศาสนาอยู่แล้ว บางทีไม่ต้องไปยกหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เอาหลักของแผ่นดิน
ของท้องถิ่น ของบรรพชน ของบรรพบุรุษ ของปู่ ของย่า ของตา ของยาย ของทวด ของลุง ของป้ามาทำ
เป็นแบบอย่าง นี้ก็คือภูมิธรรม ธรรมะที่อยู่กับแผ่นดิน เพราะอันนี้สำคัญ จัดตรงนั้นให้เด็กเข้าทาง
เราก็ต้องเอาภูมิธรรมของแผ่นดินตรงนั้น พวกเราทำยังไง ปู่เราทำยังไง ย่าเราทำยังไง ทำอะไรที่ดี
ที่งาม สิ่งเหล่านี้ถือว่าเป็นภูมิธรรมของท้องถิ่น
ภูมิที่ ๒ ภูมิสถาน ต้องจัดระบบให้รู้ถึงภูมิสถานของท้องถิ่น ภูมิสถานในที่นี้ผมย้ำถึง
ในบ้านเกิดเมืองนอนของเด็กเยาวชนนั้น ก็หมายความว่า เราพูดถึงสิ่งที่อยู่ใกล้ ๆ สิ่งที่อยู่ รอบ ๆ
ศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ในภูมิสถานนี้ ยังแบ่งออกเป็น ๒ ประการ คือ
๑) เรื่องของภูมิศาสตร์ เรื่องของทรัพยากรธรรมชาติในท้องถิ่น ในท้องถิ่นทุกที่
ในประเทศมีทรัพยากรธรรมชาติ ในแต่ละท้องถิ่นมีทรัพยากรธรรมชาติไม่เหมือนกัน ภูเขา ป่าลำเนาไพร
แม่น้ำ ลำคลอง ห้วย หนอง บึง เป็นสถานที่ ก็เป็นทรัพยากรธรรมชาติ ในน้ำมีกุ้ง หอย ปู ปลา กบ
เขียด ฯลฯ สิ่งทั้งหลายในห้วย ในหนอง ในคลอง ในบึง ในคู ฯลฯ ก็มีทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นชีวิต
ไม่ว่าจะเป็นนก แมลงภู่ ผีเสื้อ แมลงกินูน ตั๊กแตน สิ่งทั้งหลายเหล่านี้เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีชีวิต
ทั้งนั้น เรื่องพืชก็จะเห็นต้นไม้นานาชนิด ผักนานาชนิด ต้นไม้ ต้นที่เป็นสมุนไพร ต้นไม้ใหญ่สร้างบ้านก็ได้
ปัจจุบันทำลายกันมาก สร้างบ้านไม่ได้แล้ว ไม่มีต้นไม้ใหญ่ เพราะว่าทำลายกันหนัก
การรักษาป่าไม้ของประเทศที่เจริญ เขาตัดกันอย่างเป็นระบบ ปีนี้ให้สัมปทาน ๑๐ ไร่
ต้องปลูกทดแทนทันที อีก ๑๐ ปีถึงจะมาตัดตรงนี้ ต้นไม้จะรักษาน้ำ รักษาดินให้ชุ่มน้ำ
ทรัพยากรธรรมชาติก็สมบูรณ์ เรื่องสำคัญก็คือ ทั้งพืช สัตว์ ภูเขา ทรัพยากรธรรมชาติในท้องถิ่น
ถิ่นใดมีนกก็คือนก มีนาก็คือนา มีเนินก็คือเนิน ที่ใดมีจอมปลวกก็ต้องรักษาจอมปลวกไว้ ถ้าทำลายจอม
ปลวก จอมปลวกมันจะไปที่บ้าน จอมปลวกมันจะมาที่กุฏิ เพราะมันไม่มีที่อยู่ จะไปกินหนังสือ จะไปกิน
พระคัมภีร์ จะไปกินพระไตรปิฎก เพราะมันไม่มีที่อยู่ เนื่องจากคนเราจัดการไถจอมปลวกหมด ไม่รักษา
จอมปลวกไว้นั่นเอง
เพราะฉะนั้น อันนี้จะสำคัญมาก ศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์จะสามารถ
ทำให้เด็กและเยาวชนหันมารู้เรื่องนี้ พระคุณเจ้าต้องหาความรู้เรื่องนี้ไว้ในศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนา
วันอาทิตย์ ว่าบ้านเรา ดินแดนบ้านเรา ถิ่นเรา สมัยปู่ย่าตาทวดเคยมีอะไร เคยมีพืชสัตว์ชนิดใด
เคยมีสภาพเป็นอย่างไร น้ำเคยใสไหลเย็นเป็นอย่างไร แม้ปัจจุบันเย็นใสเหมือนเดิมไม่ได้ ในอดีตมันเคย
เป็นอย่างไร ต้องปูความรู้เรื่องนี้ให้เด็กและเยาวชนให้เขาคิด บางครั้งเขาเกิดมาก็ไม่เห็นแล้ว เพราะมัน
ถูกทำลายไป ภูเขาข้างหมู่บ้าน ข้างศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ไม่เห็นแล้ว มันถูกระเบิด
รายงานผลการประชุมเชิงปฏิบัติการผู้บริหารศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ๑๘ ภาคคณะสงฆ์