Page 17 - เสาเสมาธรรมจักร รางวัลพระราชทาน ผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๗

ในปีมหามงคลพุทธศักราช ๒๕๔๒ เป็นปีที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๖ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๒ พุทธบริษัททั้งมวลได้มีความเห็นพ้องกันว่า
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นองค์เอกอัครศาสนูปถัมภกและทรงเป็นพุทธมามกะ พระองค์
ทรงท�านุบ�ารุงพระพุทธศาสนาเป็นอย่างดียิ่งตลอดมา ยังความปลื้มปีติยินดีแก่เหล่าพสกนิกรชาวพุทธ
อย่างหาที่สุดมิได้ พุทธบริษัททั้งบรรพชิตและคฤหัสถ์ มีสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
สกลมหาสังฆปริณายกทรงเป็นองค์ประธานจึงได้ร่วมแรงร่วมใจกันจัดสร้างพระธรรมจักรทองค�า

อันเป็นสัญลักษณ์แห่งพระพุทธศาสนา เพื่อทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
ในฐานะที่พระองค์ทรงเป็นพระมหาธรรมิกราชาธิราชเจ้า
พระธรรมจักรทองค�าออกแบบโดยกรมศิลปากร มีความสูง ๗๒ กระเบียด ใช้ทองค�าหนัก
๔,๐๔๘.๖ กรัม ประดับพลอยสีแดง ๒๐๘ เม็ด รอบพระธรรมจักร และพลอยบุษราคัมสีเหลือง ๑๐ เม็ด
ประดับเลข ๙ ที่เสาพระธรรมจักร ซึ่งหมายถึงรัชกาลที่ ๙ ทรงทศพิธราชธรรม ๑๐ ประการ รวมใช้
พลอย ๒๑๘ เม็ด เป็นสัญลักษณ์ ๒๑๘ ปี แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
สกลมหาสังฆปริณายก ทรงประทานชื่อพระธรรมจักรทองค�าว่า เสำเสมำธรรมจักร สมเด จพระบรมศำสดำ
สัมมำสัมพุทธเจ้ำ และประทานข้อความจารึกที่ฐานพระธรรมจักรทองค�าว่า พสกนิกรแห่งสยำม
สร้ำง นมหำมงคล ๖ รอบ พระชนมพรรษำพระบำทสมเด จพระเจ้ำอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช
๕ ธันวำคม พระพุทธศักรำช ๒๕๔๒
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สมเด็จ

พระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ ทรงรับพระธรรมจักรทองค�า
ณ พระที่นั่งบรมพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง เมื่อวันจันทร์ที่ ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๔๒ เวลา ๑๗.๓๐ น.
ทั้งนี้ โดยมีสมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เป็นองค์ประธาน ฯพณฯ นายชวน หลีกภัย
นายกรัฐมนตรี เป็นผู้กราบบังคมทูล และมีคณะกรรมการอ�านวยการจัดสร้างพระธรรมจักรทองค�า
เข้าเฝ้าฯ รวมจ�านวน ๔๕ ราย ทั้งฝ่ายบรรพชิตและคฤหัสถ์
รางวัลเสาเสมาธรรมจักรนี้ แรกเริ่มเดิมทีศูนย์ส่งเสริมพระพุทธศาสนาแห่งประเทศไทย
โดยความร่วมมือของกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงศึกษาธิการ ได้ร่วมกันจัดงานสัปดาห์ส่งเสริม
พระพุทธศาสนา เนื่องในเทศกาลวิสาขบูชา เริ่มมาแต่ปี พ.ศ. ๒๕๒๗ (ความจริงได้ริเริ่มมาอย่างไม่เป็น
ทางการมาแต่ปี พ.ศ. ๒๕๒๕ แล้ว) และในการนี้ ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการอ�านวยการคัดเลือก

ผู้ท�าคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาในประเภทและสาขาต่าง เพื่อเข้ารับพระราชทานเสาเสมาธรรมจักร
ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง กรุงเทพมหานคร (มีบางปีจัดที่พุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม) ทั้งนี้ โดยมี
แนวคติว่า พระธรรมจักรเป็นเครื่องหมายแห่งการประกาศพระพุทธศาสนา และผู้ท�าคุณประโยชน์
ต่อพระพุทธศาสนา ก็ได้ชื่อว่าเป็นผู้มีบทบาทส�าคัญในการช่วยจรรโลงพระพุทธศาสนาและการเผยแผ่
พระพุทธศาสนาให้ไพศาลยิ่ง ขึ้นไปด้วย รางวัลส�าหรับผู้ท�าคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาที่ได้รับ
การคัดเลือกในแต่ละปีประกอบด้วยเสาเสมาธรรมจักรที่สร้างขึ้นจากวัสดุธรรมดาทั่วไป เช่น ที่หล่อด้วย
โลหะแล้วป ดทอง เป็นต้น พร้อมด้วยใบประกาศเกียรติคุณ ผู้เข้ารับพระราชทานมีทั้งบรรพชิตและคฤหัสถ์
ทั้งที่มีถิ่นพ�านักอยู่ในประเทศไทยและต่างประเทศ และพิธีพระราชทานรางวัลเสาเสมาธรรมจักรจะจัดขึ้น
ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง ในงานสัปดาห์ส่งเสริมพระพุทธศาสนา เนื่องในเทศกาลวิสาขบูชา ระหว่าง