Page 12 - วารสารสายตรงศาสนา ปีที่ ๒๐ ฉบับที่ ๓ (กุมภาพันธ์ - มีนาคม ๒๕๖๖)

พิธีรับตนพระศรีมหาโพธิ์

ตามโครงการ “หนึ่งใจ…ใหธรรมะ”

เรียบเรียงโดย นางสาวกรองทอง คานภู
นักวิชาการศาสนพิธี กองศาสนพิธี

กิจกรรมปลูกตนพระศรีมหาโพธิ์ เพื่อนอมถวายพระกุศลแดสมเด็จพระเจาลูกเธอ

เจาฟาพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา

ตามโครงการ “หนึ่งใจ…ใหธรรมะ”

ตนพระศรีมหาโพธิ์นับวาเปนตนไมมีความสำคัญใน แมวาจะไมปรากฏหลักฐานเชิงประจักษเปนตนไม

พุทธศาสนา มีความเกี่ยวของกับพุทธประวัติ ตอน พระพุทธเจา ในโบราณสถานใหเห็นในปจจุบัน แตพบขอความในจารึก
ไดตรัสรูใตตนพระศรีมหาโพธิ์ ณ ริมฝงแมน้ำเนรัญชรา ตำบลคยา สมัยสุโขทัยที่กลาวถึงการปลูกโพธิ์ แสดงใหเห็นวามี
เมืองพาราณสี และปรากฏภาพสลักรูปบัลลังกเปลาใตตนโพธิ์ การใหความสำคัญกับตนโพธิ์เชนเดียวกับในศรีลังกา เชน

ในศิลปะอินเดียโบราณ ทั้งนี้ยังปรากฏขอความในกาลิงคโพธิชาดก จารึกวัดศรีชุม มีความตอนหนึ่งกลาวถึงพระมหาเถร
(ในคัมภีรพระสุตตันตปฎก ขุททกนิกาย) พระพุทธองคไดตรัสตอบ ศรศรัทธาราชจุฬามุนี ไดอัญเชิญตนศรีมหาโพธิ์จากศรีลังกา

แกพระอานนทวาใหสัญลักษณแทนพระองคหลังจากปรินิพพานแลว มาปลูก
คือตนไม ทำใหมีการปลูกตนโพธิ์ที่เชตวันมหาวิหารเปนครั้งแรก “…พระศรีมหาโพธินครสิงหลนั้นก็ดี สมเด็จพระมหาเถร
สมัยพุทธกาล เกิดการเคารพบูชาตนโพธิ์ขึ้นฐานะตัวแทนของ เปนเจาเอามาปลูกเหนือดิน…”

พระพุทธเจา ครั้งมีการเผยแผพระพุทธศาสนาจากอินเดียไปยัง
ศรีลังกา ไดมีการอัญเชิญตนพระศรีมหาโพธิ์ไปปลูกยังศรีลังกา
และกลายเปนสิ่งสำคัญที่มักมีในทุกอารามในศรีลังกาดังที่ปรากฏ

หลักฐานเปนอาคารหรือฐานปลูกตนพระศรีมหาโพธิ์ เปนหนึ่ง
ในสิ่งกอสรางสำคัญ เรียกวา โพธิมณฑล ตอมาเมื่อพุทธศาสนา
จากศรีลังกาไดเผยแผมายังบานเมืองในวัฒนธรรมสุโขทัย

ทั้งเมืองสุโขทัย เมืองศรีสัชนาลัย และเมืองกำแพงเพชร จึงไดนำ
ความเชื่อเรื่องการบูชาตนพระศรีมหาโพธิ์เขามา

๑๒ วารสารสายตรงศาสนา