Page 16 - ผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา พ.ศ. ๒๕๖๖

ในปมหามงคลพุทธศักราช ๒๕๔๒ เปนปที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช
ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๖ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๒ พุทธบริษัททั้งมวลไดมีความเห็นพองกันวา
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงเปนองคเอกอัครศาสนูปถัมภกและทรงเปนพุทธมามกะ พระองค
ทรงทํานุบํารุงพระพุทธศาสนาเปนอยางดียิ่งตลอดมา ยังความปลื้มปติยินดีแกเหลาพสกนิกรชาวพุทธ
อยางหาที่สุดมิได พุทธบริษัททั้งบรรพชิตและคฤหัสถ มีสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
สกลมหาสังฆปริณายกทรงเปนองคประธานจึงไดรวมแรงรวมใจกันจัดสรางพระธรรมจักรทองคํา

อันเปนสัญลักษณแหงพระพุทธศาสนา เพื่อทูลเกลาฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช
ในฐานะที่พระองคทรงเปนพระมหาธรรมิกราชาธิราชเจา
พระธรรมจักรทองคําออกแบบโดยกรมศิลปากร มีความสูง ๗๒ กระเบียด ใชทองคําหนัก
๔,๐๔๘.๖ กรัม ประดับพลอยสีแดง ๒๐๘ เม็ด รอบพระธรรมจักร และพลอยบุษราคัมสีเหลือง ๑๐ เม็ด
ประดับเลข ๙ ที่เสาพระธรรมจักร ซึ่งหมายถึงรัชกาลที่ ๙ ทรงทศพิธราชธรรม ๑๐ ประการ รวมใช
พลอย ๒๑๘ เม็ด เปนสัญลักษณ ๒๑๘ ป แหงกรุงรัตนโกสินทร สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
สกลมหาสังฆปริณายก ทรงประทานชื่อพระธรรมจักรทองคําวา “เสาเสมาธรรมจักร สมเด็จพระบรมศาสดา
สัมมาสัมพุทธเจา” และประทานขอความจารึกที่ฐานพระธรรมจักรทองคําวา “พสกนิกรแหงสยาม
สรางในมหามงคล ๖ รอบ พระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
๕ ธันวาคม พระพุทธศักราช ๒๕๔๒”
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงพระกรุณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหสมเด็จ

พระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค ทรงรับพระธรรมจักรทองคํา
ณ พระที่นั่งบรมพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง เมื่อวันจันทรที่ ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๔๒ เวลา ๑๗.๓๐ น.
ทั้งนี้ โดยมีสมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เปนองคประธาน ฯพณฯ นายชวน หลีกภัย
นายกรัฐมนตรี เปนผูกราบบังคมทูล และมีคณะกรรมการอํานวยการจัดสรางพระธรรมจักรทองคํา
เขาเฝาฯ รวมจํานวน ๔๕ ราย ทั้งฝายบรรพชิตและคฤหัสถ
รางวัลเสาเสมาธรรมจักรนี้ แรกเริ่มเดิมทีศูนยสงเสริมพระพุทธศาสนาแหงประเทศไทย
โดยความรวมมือของกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงศึกษาธิการ ไดรวมกันจัดงานสัปดาหสงเสริม
พระพุทธศาสนา เนื่องในเทศกาลวิสาขบูชา เริ่มมาแตป พ.ศ. ๒๕๒๗ (ความจริงไดริเริ่มมาอยางไมเปน
ทางการมาแตป พ.ศ. ๒๕๒๕ แลว) และในการนี้ ไดมีการแตงตั้งคณะกรรมการอํานวยการคัดเลือก

ผูทําคุณประโยชนตอพระพุทธศาสนาในประเภทและสาขาตาง ๆ เพื่อเขารับพระราชทานเสาเสมาธรรมจักร
ณ มณฑลพิธีทองสนามหลวง กรุงเทพมหานคร (มีบางปจัดที่พุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม) ทั้งนี้ โดยมี
แนวคติวา พระธรรมจักรเปนเครื่องหมายแหงการประกาศพระพุทธศาสนา และผูทําคุณประโยชน
ตอพระพุทธศาสนา ก็ไดชื่อวาเปนผูมีบทบาทสําคัญในการชวยจรรโลงพระพุทธศาสนาและการเผยแผ
พระพุทธศาสนาใหไพศาลยิ่ง ๆ ขึ้นไปดวย รางวัลสําหรับผูทําคุณประโยชนตอพระพุทธศาสนาที่ไดรับ
การคัดเลือกในแตละปประกอบดวยเสาเสมาธรรมจักรที่สรางขึ้นจากวัสดุธรรมดาทั่วไป เชน ที่หลอดวย
โลหะแลวปดทอง เปนตน พรอมดวยใบประกาศเกียรติคุณ ผูเขารับพระราชทานมีทั้งบรรพชิตและคฤหัสถ
ทั้งที่มีถิ่นพํานักอยูในประเทศไทยและตางประเทศ และพิธีพระราชทานรางวัลเสาเสมาธรรมจักรจะจัดขึ้น
ณ มณฑลพิธีทองสนามหลวง ในงานสัปดาหสงเสริมพระพุทธศาสนา เนื่องในเทศกาลวิสาขบูชา ระหวาง