Page 10 - E-Book พระพิธีธรรม ๒๕๕๔

ความเป็นมาของพระพิธีธรรม

คำเรียกพระสงฆ์ที่สวดพระอภิธรรมว่า พระพิธีธรรม นั้น

เกิดขึ้นในสมัยใดไม่มีบันทึกไว้เป็นหลักฐานที่ชัดเจน หากจะพิจารณา
ตามที่สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงมีพระวินิจฉัยไว้ว่า
“หม่อมฉันได้ไปเห็นในหนังสือพระราชนิพนธ์พิธี

๑๒ เดือน ของสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง มีรายชื่อวัดที่มี
พระพิธีธรรมมาแต่เดิม ๙ วัด คือ วัดระฆัง วัดมหาธาตุ

วัดราชสิทธ วัดพระเชตุพน วัดราชบุรณวัดสระเกษ วัดโมลีโลก
วัดหงส์ วัดอรุณ ล้วนเป็นวัดมีในรัชกาลที่ ๑ ทั้งนั้น ก็เข้าใจได้ว่า
พระพิธีธรรมวัดระฆังเป็นหัวหน้า ด้วยเป็นวัดที่สถิตของสมเด็จ

พระสังฆราช (ศรี) วัดมหาธาตุอยู่ถัดลงมา ก็ด้วยเป็นที่สถิตของ
สมเด็จพระวันรัต (สุข) พระพิธีธรรมวัดสุทัศน์เพิ่มขึ้นใหม่ใน
รัชกาลที่ ๓ และเลิกพระพิธีธรรมวัดโมลีโลกเปลี่ยนมาเป็น

วัดบวรนิเวศเมื่อรัชกาลที่ ๔ จึงมีพระพิธีธรรม ๑๐ สำรับ เช่นเป็นอยู่
ทุกวันนี้ และพึงเห็นได้ต่อไปว่า พระพิธีธรรมมีขึ้นสำหรับสวด
อาฏานาฏิยสูตรในพิธีตรุษต่อกัน ๙ สำรับ พอรุ่งสว่างคงจะ

หวุดหวิดบ้าง พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดให้เพิ่ม
พระพิธีธรรมวัดสุทัศน์ขึ้นอีกวัด ๑ ถึงรัชกาลที่ ๔ จะเป็นแต่

เพิ่มพระพิธีธรรมวัดบวรนิเวศขึ้น ก็จะมากเกินการ จึงโปรด
ให้เปลี่ยนพระพิธีธรรมวัดโมลีโลกมาเป็นวัดบวรนิเวศ และมิได้
๒
มีการเพิ่มเติมต่อมา”

๒ สาส์นสมเด็จ. ๒๕๐๕. หน้า ๑๗-๑๘. อ้างถึงใน เดชา ศรีคงเมือง. ๒๕๔๘. หน้า ๘๙.

พ ร ะ พิ ธี ธ ร ร ม